Door Dr Louise Hansen – 7 augustus 2021
Dr. Brené Brown: “Toen ik nog een jonge onderzoeker was, promovendus, had ik in mijn eerste jaar een onderzoeksprofessor die ons vertelde: “Het zit zo, als je iets niet kunt meten, bestaat het niet.” En ik zei: “Is dat werkelijk zo?” en hij zei: “Zeker te weten.”
En dus moet je goed beseffen dat terwijl ik een bachelor in sociaal werk behaalde, een master in sociaal werk had, en ik promoveerde in sociaal werk, ik mijn hele academische carrière omringd werd door mensen die geloofden in een soort van “het leven is rommelig, hou ervan”.
En ik had zoiets van: “Trap tegen ongemak aan, schuif het opzij en haal allemaal tienen.” Dát was mijn mantra. Dus ik was erg enthousiast over dit onderwerp. En zodoende dacht ik, weet je wat, dit is de carrière voor mij, want ik ben geïnteresseerd in sommige rommelige onderwerpen maar wil ook in staat zijn om ze niet rommelig te laten blijven.
Verbinding:
Dus waar het begon was met ‘verbinding’. Want wanneer je 10 jaar maatschappelijk werker bent, besef je dat verbondenheid de reden is waarom we hier zijn. Dat het ons leven zin en betekenis geeft. Verbinding is waar het allemaal om draait.
Het maakt niet uit of je praat met mensen die werken op het gebied van sociale rechtvaardigheid, geestelijke gezondheidszorg, misbruik of verwaarlozing, wat we weten is dat verbinding, het vermogen om je verbonden te voelen – neurobiologisch gezien is hoe we bedraad zijn – de reden waarom we hier zijn.
Wanneer je mensen vraagt naar liefde, vertellen ze je over liefdesverdriet. Als je mensen vraagt naar erbij horen, vertellen ze je hun meest ondraaglijke ervaringen met buitengesloten worden. En als je mensen vraagt naar verbinding, gaan de verhalen die ze vertellen over gebrek aan verbinding.
Schaamte:
Al heel snel – echt zo ongeveer zes weken na aanvang van dit onderzoek – stuitte ik op een onbenoemde factor die de verbinding absoluut ontwrichtte op een manier die ik toen niet begreep en nog nooit gezien had. Het bleek ‘schaamte’ te zijn.
En schaamte is eigenlijk gemakkelijk te begrijpen als zijnde ‘vrees dat verbinding wordt verbroken’.
Is er iets aan mij dat, als andere mensen het te weten komen of zien, maakt dat ik de verbinding niet langer waard ben? Wat ik je erover kan vertellen: het is universeel; we hebben het allemaal.
De enige mensen die geen schaamte ervaren, hebben geen vermogen tot menselijke empathie of verbinding. Niemand wil erover praten, en hoe minder je erover praat, hoe meer je het hebt. Wat ten grondslag ligt aan deze schaamte is een gevoel: “ik ben niet goed genoeg.”
Dat gevoel kennen we allemaal: “Ik ben niet wit genoeg. Ik ben niet dun genoeg, rijk genoeg, mooi genoeg, slim genoeg, voldoende opgeklommen.” Hetgeen wat hier achter zat was een ondraaglijke kwetsbaarheid, het idee dat we, om verbinding tot stand te brengen, onszelf moeten toestaan gezien te worden, echt gezien.
En weet je hoe ik denk over kwetsbaarheid? Ik haat kwetsbaarheid! En dus dacht ik, dit is mijn kans om er vanuit míjn visie op terug te pakken. Ik ga die schaamte totaal ontleden, ik ga begrijpen hoe kwetsbaarheid werkt, en ik ga het te slim af zijn.
Zoals je weet pakte dat niet goed uit. Ik zou je dus veel kunnen vertellen over schaamte. Maar hier komt het op neer – en dit is misschien wel een van de belangrijkste dingen die ik ooit geleerd heb in de tien jaar dat ik dit onderzoek doe.
Ik schreef een boek, ik publiceerde een theorie, en toch klopte er iets niet. Als ik de mensen die ik interviewde ruwweg verdeelde in:
- mensen die echt een gevoel van waardigheid hebben – en dat is waar het uiteindelijk om draait, een gevoel van waardigheid – dan bleken zij een sterk gevoel van liefde en saamhorigheid te ervaren
- mensen die daar moeite mee hebben, en
- mensen die zich altijd afvragen of ze wel goed genoeg zijn
bleek duidelijk dat er slechts één variabele was die de mensen die een sterk gevoel van liefde en erbij horen ervaren onderscheidde van de mensen die er continue mee worstelen.
En die variabele is dat de mensen met een sterk gevoel van liefde en verbondenheid geloven dat ze liefde en verbondenheid waard zijn. Dat is alles. Ze geloven dat ze het waard zijn!
Waardigheid:
Ik vind het ingewikkeld dat hetgeen wat ons uit verbinding houdt, onze angst is dat we geen verbinding waard zijn.
Ik had het gevoel dat ik hier meer inzicht in moest krijgen. Dus verzamelde ik alle interviews waarin ik eigenwaarde zag, waarin ik mensen op die manier zag leven, en keek ernaar. Wat hebben al deze mensen gemeen? Dat het ‘heelhartige’ mensen zijn, die leven vanuit een diep gevoel van waardigheid.
En dus begon ik de data te bestuderen. Dit is wat ik vond. Wat ze gemeen hadden was het gevoel van moed (courage). De oorspronkelijke definitie van moed komt van het Latijnse woord cor, dat hart betekent. De oorspronkelijke definitie was dat je ‘met je hele hart moet vertellen wie je bent’.
Moed, authenticiteit, kwetsbaarheid:
En dus hadden deze mensen, heel eenvoudig, de moed om onvolmaakt te zijn. Ze hadden het mededogen om eerst aardig voor zichzelf te zijn en dan pas voor anderen. Want het blijkt dat we geen mededogen met andere mensen kunnen hebben als we onszelf niet aardig kunnen behandelen.
Bovendien hadden ze verbinding, en – dit was het moeilijke deel – als gevolg van authenticiteit. Ze waren bereid los te laten wie ze dachten dat ze moesten zijn om te zijn wie ze waren, wat je absoluut moet kunnen om connectie te kunnen maken.
Een ander ding dat ze gemeen hadden was dat ze hun kwetsbaarheid volledig omarmden. Ze geloofden dat wat hen kwetsbaar maakte ook hetgeen was wat hen mooi maakte. Ze zeiden niet dat kwetsbaarheid makkelijk was, maar ook niet dat het ondraaglijk was.
Onvoorspelbaarheid:
Dat kwam zo’n beetje overeen met wat ik eerder in de schaamte-interviews had gehoord. Ze spraken gewoon over ‘dat het nodig was’. Ze hadden het over de bereidheid om als eerste “Ik hou van je” te zeggen, om iets te doen zonder gegarandeerde resultaten, om te blijven doorademen terwijl je wacht tot de dokter belt met de uitslag van je mammografie.
De bereidheid om te investeren in een relatie die misschien wel maar ook juist niet goed kan uitpakken. Zij beschouwden dit als fundamenteel. Ik persoonlijk voelde het als verraad. Ik kon niet geloven dat ik trouw had gezworen aan onderzoek, waar ons werk…
Weet je, de definitie van onderzoek is het controleren en voorspellen, het bestuderen van verschijnselen, uitdrukkelijk bedoeld om te controleren en te voorspellen. En nu had mijn missie om te controleren en te voorspellen het antwoord opgeleverd dat dé manier om te leven is om kwetsbaar te zijn en te stoppen met controleren en voorspellen.
Dit leidde tot een kleine inzinking. Ik noem het een inzinking; mijn therapeut noemde het een spiritueel ontwaken. Een spiritueel ontwaken klinkt beter dan een inzinking, maar ik verzeker je dat het een inzinking was. Dus vond ik een therapeut. Bij mijn eerste ontmoeting met haar, zei Diana: “Wat is er aan de hand?”.
Ik zei: “Nou, ik heb een probleem met kwetsbaarheid. En ik weet dat kwetsbaarheid de kern is van schaamte en angst en onze strijd om waardigheid, maar het blijkt ook de bron te zijn van vreugde, van creativiteit, van erbij horen, van liefde. Dus denk ik dat ik een probleem heb, en dat ik hulp nodig heb.”
Toen zei ik: “Het is mis met me, hè?” En zij zei: “Het is noch goed, noch slecht. Het is gewoon wat het is.” En ik zei: “Oh mijn God, dit wordt niks.” En dat was zo, en ook weer niet. Voor mij werd het een jarenlang geknok. Het was een gevecht. Ik verloor het gevecht, maar vermoedelijk kreeg ik mijn leven ermee terug.
En zo ging ik terug de onderzoekswereld in en bracht de volgende jaren door met echt proberen door te krijgen wat zij, de volharders, deden, welke keuzes zij maakten, en hoe wij met kwetsbaarheid omgaan. Waarom worstelen we er zo mee?
Verdoven:
Zo leerde ik het volgende. We verdoven kwetsbaarheid – terwijl we wachten op een gesprek. Daarom plaatste ik een oproep op Twitter en Facebook: “Hoe zou jij kwetsbaarheid definiëren? Wat maakt dat jij je kwetsbaar voelt?”
De wereld waarin wij leven bleek te bestaan uit: mijn man hulp vragen omdat ik ziek ben, en we zijn pas net getrouwd; seks initiëren met mijn man; seks initiëren met mijn vrouw; afgewezen worden; iemand mee uit vragen; wachten tot de dokter terugbelt; ontslagen worden; mensen ontslaan… In deze wereld leven we.
We leven in een kwetsbare wereld. En een van de manieren waarop we daarmee omgaan is dat we onze kwetsbaarheid verdoven. En ik denk dat er bewijs is – en het is niet de enige reden waarom dit bewijs bestaat, maar ik denk dat het een enorme oorzaak is – dat wij het meest schuldige, zwaarlijvige, verslaafde en van medicijnen afhankelijke volwassen bevolkingsgroep in de geschiedenis zijn.
Het probleem is – dat je emoties niet selectief kunt verdoven. Je kunt niet zeggen: hier zijn de slechte dingen, deze wil ik niet voelen…
Voelen:
Je kunt de zware gevoelens niet verdoven zonder de andere gevoelens, onze emoties, te verdoven. Je kunt niet selectief verdoven. Dus als we de zware gevoelens verdoven, verdoven we ook vreugde, dankbaarheid en geluk. En dan voelen we ons ellendig, en dan voelen we ons kwetsbaar, dus dan nemen we nog een paar biertjes en een muffin met bananennoten. En dan wordt het een gevaarlijke cyclus. Een van de dingen waarover we volgens mij moeten nadenken is waarom en hoe we verdoven. Het andere wat we doen is dat we alles wat onzeker is zeker maken.
Religie is van een geloof in vertrouwen en mysterie, veranderd in zekerheid. Ik heb gelijk, jij hebt ongelijk. Hou je mond. Hoe banger we zijn, hoe kwetsbaarder we zijn. Zo ziet de politiek er tegenwoordig uit. Er is geen redevoering meer. Er is geen gesprek. Er is alleen maar schuld.
Weet je hoe schuld wordt beschreven in het onderzoek? Een manier om pijn en ongemak te ontladen. Wij vervolmaken ons. Maar het werkt niet. We halen vet van onze billen en stoppen het in onze wangen. Ik hoop dat mensen over 100 jaar hierop terugkijken en zeggen: “Wauw”.
Bovendien perfectioneren we onze kinderen, wat het gevaarlijkst van alles is. Ze zijn geprogrammeerd om te vechten zodra ze geboren zijn. Het is niet onze taak om te zeggen: “Ik hoef haar alleen maar perfect te houden”. Het is onze taak om te zeggen: “Weet je wat? Je bent onvolmaakt, en je bent gemaakt om te vechten, maar je bent het waard om lief te hebben en erbij te horen.”
Breng me één zo’n generatie kinderen, dan maken we een einde aan alle huidige problemen. We doen alsof alles wat we doen geen effect heeft op mensen. Dat doen we in ons persoonlijk leven. We doen dat in het zakelijke leven – een reddingsoperatie, een olieramp, een terugroepactie. We willen gewoon dat je authentiek en echt bent en zegt: “Het spijt ons. We lossen het op.”
De kracht van kwetsbaarheid:
Maar er is een andere manier. En dat is wat ik ontdekte: onszelf laten zien, intens laten zien, kwetsbaar laten zien; om met ons hele hart lief te hebben, ook al bestaan er geen garanties – en dat is echt moeilijk. Ik kan je als ouder vertellen, dat is ondraaglijk moeilijk – om dankbaarheid en vreugde te oefenen in die momenten van angst, wanneer we ons afvragen: “Kan ik zoveel van je houden? Kan ik hier zo hartstochtelijk in geloven? Kan ik hier zo fel over zijn?”
Om dan gewoon te kunnen stoppen en, in plaats van een rampscenario te verzinnen, te zeggen: “Ik ben gewoon dankbaar, want me zo kwetsbaar voelen betekent dat ik leef.”
En het laatste, wat volgens mij waarschijnlijk het belangrijkste is, is geloven dat we volstaan.
Want als we werken vanuit een plek die zegt: “Ik ben genoeg”, dan stoppen we met schreeuwen en beginnen we te luisteren, zijn we vriendelijker en aardiger voor de mensen om ons heen, en zijn we vriendelijker en aardiger voor onszelf.
Meer heb ik er niet over te zeggen. Bedankt!
#Vriendelijkheid #Menselijkheid #Mindfulness
Bron: Brené Brown is onderzoeksprofessor aan de Universiteit van Houston Graduate College of Social Work. Ze bestudeert al 20 jaar kwetsbaarheid, moed, authenticiteit en schaamte. Dit is een transcript van haar wereldberoemde TED-talk, The Power of Vulnerability (2011). https://brenebrown.com
***Gepubliceerd door Dr Louise Hansen, 7 augustus 2021***
Trauma Informed Care (trauma-geïnformeerde wereld) is een gratis educatieve website over overleving en welzijn. Hoewel elk onrecht verschilt, delen alle verhalen hetzelfde trauma: de negatieve werking van macht. Laten we samen de cyclus van onrecht en trauma doorbreken, dag na dag. Meer posts van Dr. Louise Hansen vindt u hier.
Mad in the Netherlands host blogs van een diverse groep schrijvers. Deze berichten zijn bedoeld als een openbaar forum voor een discussie over de psychiatrie en haar behandelingen. De geuite meningen zijn van de schrijvers zelf.
