Nieuw onderzoek toont aan dat mensen met een “ernstige psychische aandoening” die stoppen met het gebruik van antipsychotica na initiële behandeling, meer kans hebben om te herstellen dan zij die deze medicatie voortzetten, ongeacht de aanvankelijke ernst.
Door: Peter Simons – 22 februari 2021
De nieuwe studie van Martin Harrow, Thomas Jobe en Liping Tongover laat zien dat de kans op herstel van een “ernstige psychische aandoening” zes keer hoger was wanneer een patiënt binnen twee jaar stopte met het nemen van antipsychotica. De studie volgde gedurende twintig jaar met schizofrenie en affectieve psychose (bipolariteit en depressie met psychotische symptomen) gediagnosticeerde patiënten. De studie werd gepubliceerd in Psychologische Geneeskunde.
De onderzoekers ontdekten dat degenen die stopten met antipsychotische medicatie binnen twee jaar na de eerste inname van het medicijn bijna zes keer meer kans hadden (5,989) om te herstellen van een “ernstige psychische aandoening” en slechts een kans van 13,4% hadden om opnieuw in het ziekenhuis te worden opgenomen.
«Ongeacht de diagnose voorspelde de afwezigheid van antipsychotica vanaf het tweede jaar een hogere kans op herstel en een lagere kans op opnieuw in het ziekenhuis om te worden opgenomen bij latere follow-ups, na aanpassing voor verstorende factoren.»
Verstorende factoren
Dit “na aanpassing voor verstorende factoren” is belangrijk. Critici van dit soort resultaten bestrijden ze door te beweren dat de gegevens worden verklaard doordat de mensen met ernstigere symptomen antipsychotica blijven gebruiken, terwijl degenen die stoppen met het gebruik ervan, juist de mensen zijn die een minder ernstige psychose hebben gehad. Er is echter geen bewijs dat dit het geval is. Desondanks deden de onderzoekers er alles aan om deze mogelijkheid mee te nemen in hun onderzoek en pasten ze het format aan door rekening te houden met factoren zoals de specifieke diagnose en de aanvangsernst van de symptomen. Dit noemt men het “controleren op” of “corrigeren van” de verstorende factor.
Harrow en zijn team controleerden deze verstorende factor door te checken op “potentiële voorspellingen”. Bij het eerste contact werden de deelnemers beoordeeld middels verschillende “prognostische” metingen (de Valliant Index, Stephen’s Symptomatic Prognostic Index en Zigler’s Prognostic Index). Deze metingen stelden de onderzoekers in staat om deelnemers in een potentiële prognose, of waarschijnlijkheid van herstel, te rangschikken tussen slecht en matig. Metingen omvatten factoren zoals de ernst van de symptomen en het opleidingsniveau; leeftijd, geslacht, ras, drugs- en alcoholgebruik, burgerlijke staat en ook het aantal eerdere ziekenhuisopnames werd meegenomen.
«Zelfs wanneer de indicatieverwarringsfactor wordt gecontroleerd voor het voorschrijven van antipsychotische medicatie, bereiken deelnemers met schizofrenie en affectieve psychose betere resultaten dan gemedicineerde cohorten.»
Volgens de onderzoekers hebben sommige studies aangetoond dat sommige patiënten op korte termijn baat hebben bij het gebruik van antipsychotica. De meeste van deze studies duurden enkele weken of maanden. Echter, mensen gediagnosticeerd met schizofrenie, bipolaire stoornis en zelfs depressie krijgen vaak langduriger voorgeschreven en in veel gevallen betekent dit zelfs levenslange antipsychotica.
Onderzoek naar langetermijnresultaten heeft een verontrustend beeld opgeleverd. Volgens Harrow en collega’s.
«Meerdere studies geven aan dat na 2 of 3 jaar van antipsychotische behandeling, mensen met schizofrenie en affectieve psychose die geen antipsychotische medicatie worden voorgeschreven, betere resultaten beginnen te hebben dan patiënten die antipsychotica wordt voorgeschreven.»
Dopamine-overgevoeligheid
Maar waardoor wordt het nemen van een antipsychoticum geassocieerd met slechtere resultaten? Volgens Harrow en zijn medewerkers kan de dopamine-supersensibiliteitspsychose veroorzaakt door antipsychotica een belangrijke rol spelen. Omdat antipsychotica dopaminereceptoren blokkeren, kan het lichaam dit compenseren door de gevoeligheid voor dopamine te verhogen. En dit kan op zijn beurt een toename van psychose veroorzaken.
Volgens Harrow en collega’s kan 30% van de mensen met schizofrenie die antipsychotica gebruiken, overgevoeligheidspsychose ervaren en 70% van degenen die gediagnosticeerd zijn met “therapieresistente” schizofrenie.
Bevestiging
De bevindingen van Harrow, Jobe en Tong komen overeen met een groeiende hoeveelheid literatuur die erop wijst dat langdurig gebruik van antipsychotica eerder schadelijk is dan beschermend. Harrow en Jobe publiceerden eerder de 15- en 20-jarige resultaten van deze studie, en in beide gevallen zijn ze consistent met dit resultaat.
Wunderink’s onderzoek naar patiënten met een eerste episode van psychose wees ook uit dat patiënten die stopten met antipsychotica twee keer zoveel kans hadden om te herstellen dan degenen die ze bleven innemen. Onderzoekers hebben ook ontdekt dat een hoog percentage patiënten geen verdere psychotische episodes ervaart, ondanks het niet nemen van antipsychotica. Dit heeft geleid tot de erkenning dat antipsychotica niet nodig zijn voor ten minste één groep patiënten.
Samengevat schrijven Harrow, Jobe en Tong:
«Deze en eerdere data geven aan dat antipsychotica na twee jaar de psychotische symptomen niet langer verminderen en dat proefpersonen die geen antipsychotica gebruiken betere resultaten behalen.»
***Gepubliceerd op Mad In America, 22 februari 2021. Vertaald door MitN***
Eg M, Jobe TH, Tong L. (2021). Twintig jaar effecten van antipsychotica bij schizofrenie en affectieve psychotische stoornissen. Psychologische geneeskunde, 1–11. https://doi.org/10.1017/S0033291720004778 (Link)
