Dit twaalfde kwartaalthema heeft als titel: ‘Neuroplasticiteit als weg naar herstel van een aanhoudend medicijn-ontwenningssyndroom (PWS/PAWS)’.

We horen vaak over de moeilijkheden die mensen ondervinden nadat ze gestopt zijn met psychiatrische medicijnen. Aanhoudende ontwenningsklachten kunnen behoorlijk donkere gevoelens en gedachten veroorzaken. Dit kan ertoe leiden dat mensen uitzichtloosheid ervaren. In een bijeenkomst die onlangs door Mad in America georganiseerd werd, vertellen drie mensen een verhaal van hoop. De opname van deze bijeenkomst is te bekijken onder het kopje ‘Neuroplasticity: A Path for Healing from Protracted Withdrawal Symptoms’.

In dit thema vind je een bewerkte transcriptie van hun verhalen terug. Na de verhalen van de panelleden volgt een korte introductie op een filmpje van Monique Timmermans gemaakt voor World Tapering Day waarin zij op praktische wijze laat zien hoe omgaan met PWS eruit kan zien als je de natuur als kennisbron aangrijpt.

Het post-acuut ontwenningssyndroom (PAWS) ofwel protraced withdrawal syndrome(PWS), is een naam die wordt gegeven aan de aanhoudende symptomen die voortduren lang nadat met de, in dit geval psychiatrische, medicatie is gestopt. Vanwege het gebrek aan onderzoek en het onvermogen om het eens te worden over een geschikte definitie, is PAWS niet opgenomen in het Diagnostic and Statistical Manual of Psychiatric Disorders (DSM). Het wordt evenmin erkend door de meeste medische verenigingen.

Het PWS treedt op wanneer de hersenen en het lichaam zich herstellen/aanpassen na het stoppen met psychiatrische medicatie (ten gevolge van onevenwichtigheid ontstaan door de medicatie). Wanneer het middel is stopgezet, moeten het lichaam en de hersenen opnieuw leren hoe ze moeten functioneren zonder het middel. PWS begint meestal na de acute ontwenningsfase. Vaak ontstaan de symptomen tijdens of binnen de eerste weken na afbouw waarna ze enkele maanden tot jaren kunnen aanhouden. De duur en intensiteit van PWS hangen af van factoren zoals het soort middel dat afgebouwd is, de duur van het gebruik en iemands gezondheidstoestand. Symptomen gaan vaak op en af qua intensiteit, vergelijkbaar met golven (waves) die uitgelokt kunnen worden door stress, trauma, angst en dergelijke.

Gelukkig hebben onze hersenen het vermogen om nieuwe verbindingen tussen neuronen (hersencellen) aan te maken. Hierdoor kan het brein zich reorganiseren. Iedere dag sterven miljoenen neuronen af. Daarom moeten de hersenen zich continu vernieuwen met nieuwe cellen. Externe factoren (leefstijl, life events) hebben invloed op de mate en intensiteit van neuroplasticiteit. Ook mensen op leeftijd maken steeds weer nieuwe neuronen aan. Het is niet zo dat dit proces stopt naarmate een persoon ouder wordt.

Het brein is dus plastisch beïnvloedbaar. Vandaar de ingang, neuroplasticiteit als weg naar herstel.

Vorig artikelGrotere rol voor ervaringsdeskundigen in de dialoog over euthanasie bij psychisch lijden gewenst