Ons zesde kwartaalthema gaat over ‘GHIA – Global High Intensity Activation’ – als je zenuwstelsel door zeer vroeg trauma in een shocktoestand is gebleven.
Dat de gevolgen van trauma, ofwel de reactie of het gebrek aan reactie op dit trauma, levensveranderend kunnen zijn, weten we dankzij de ACES-studie en mensen als Gabor Maté, Bessel van der Kolk en Stephen Porges. Trauma is echter een heel brede term. Er zijn veel verschillende soorten invloeden en gebeurtenissen in diverse stadia van het leven die op hun beurt ook ieder weer een andere soort aandacht verdienen. In dit stuk zullen wij ons enkel richten op trauma waarvan men zichzelf vaak niet eens bewust is dat het speelt en waarvoor de reguliere zorg niet altijd evenveel aandacht en begrip kan opbrengen; (zeer) vroeg trauma.
Wat is er bijvoorbeeld gebeurd tijdens je verwekking, ontwikkeling in de baarmoeder en rondom de geboorte van jou? Was je gewenst? Vonden er heftige gebeurtenissen voor je ouders plaats terwijl ze eigenlijk een veilige en rustige haven voor jou hadden willen zijn? Ging de zwangerschap voorspoedig? Was er misschien een tweede vrucht die niet kon overleven? Werd je te vroeg geboren? Was de bevalling te heftig? Was je moeder in staat om je te knuffelen of wist ze eigenlijk helemaal niet hoe ze contact moest maken met zo’n klein mensje? Was er ruimte voor rust en regelmaat? Mocht je bij je ouders blijven? Zo zie je al snel dat in die eerste fase al zoveel omstandigheden invloed op je kunnen hebben waarvan je je wellicht nooit bewust was.
Als er zo vroeg in je leven al zulke onveilige omstandigheden waren of er gebrek aan afgestemde connectie met jou was, ook al kon niemand er iets aan doen, dan heeft dat gevolgen voor jou als dat kleine mensje.
Een kind dat nog zo jong is dat het zenuwstelsel niet volledig ontwikkeld is, reageert vanuit primitieve delen. Voor zo’n minimensje worden dit soort omstandigheden ervaren als een zaak van leven of dood. Het is in voortdurende staat van paraatheid omdat het zich volledig afhankelijk voelt, en is, van diens omgeving en verzorgers. Het zenuwstelsel schiet (in reactie op de onveilig ervaren omgeving en/of in reactie op stress-situaties van de ouder(s)) in een soort van extreme overlevingsstress. De fundering voor een zenuwstelsel dat kans loopt in voortdurende shocktoestand te blijven is gelegd. Deze toestand noemen we GHIA, Global High Intensity Activation. Wat deze term inhoudt, hoe je het herkent, welke invloed het kan hebben op je leven en hoe je er grip op krijgt, dat bespreken we in dit kwartaalthema.
