De remmende werking van antidepressiva op de bloedstolling is al lange tijd bekend. Dit artikel beschrijft een casus over spontaan bloedend tandvlees door psychiater Marcello Maviglia van Mad in Italy. Onderaan het artikel wordt verwezen naar enkele andere artikelen die andere vormen van bloedingen in relatie tot antidepressiva beschrijven.
Door Marcello Maviglia, psychiater – 3 november 2020
Casus:
Dame, 40 jaar, bekend met verschillende gezondheidsproblemen (diabetes, hoge bloeddruk), neemt vanwege symptomen ten gevolge van traumatische ervaringen 200mg Zoloft (hoge dosis). De reden van haar consult bij mij is het regelmatig voorkomen van perioden met tandvleesbloedingen. De tandarts had geen bijzondere pathologie vastgesteld, met uitzondering van enige droogheid van de slijmvliezen, die niet in verband kon worden gebracht met de omvang van de bloeding. De overige beschreven gezondheidsproblemen (bloedsuikerspiegel en bloeddruk) waren stabiel op normale niveaus dankzij een radicale verandering van leefstijl. Het tandvleesprobleem bleef zich echter voordoen. Tijdens het gesprek vertelde mevrouw dat het probleem was begonnen met de geleidelijke verhoging van de Zoloft-dosering van 50mg naar 200mg. Tandvleesbloedingen, die vroeger uitsluitend optraden tijdens het poetsen van de tanden, traden nu spontaan op, twee of drie keer gedurende de dag.
Antwoord:
Hoewel ik op de hoogte was van de problemen die antidepressiva veroorzaakten met betrekking tot de bloedstolling, was ik nog nooit zo’n duidelijk geval tegengekomen waarbij antidepressiva konden worden aangewezen als de belangrijkste en onbetwistbare oorzaak. Zoals eerder gezegd, zijn de effecten van antidepressiva op de bloedstolling al lange tijd bekend. Zij berusten in hoofdzaak op hun vermogen om de functie van bloedplaatjes ter bevordering van het stollingsproces te remmen.
Bij wie komt het vaker voor?
Dit soort episoden komt duidelijk vaker en meer voor bij personen met vroegere aandoeningen zoals maag-darmzweren, personen die een antistollingstherapie volgen, personen bij wie hepatitis C is vastgesteld en ouderen. Over het algemeen zijn dit de personen die het grootste risico lopen.
Verantwoordelijke antidepressiva
Niet alle antidepressiva zijn op dezelfde manier verantwoordelijk. De meest problematische lijken fluoxetine (Prozac), paroxetine (Sereupin, Daparox, Eutimil, Seroxat) en sertraline (Zoloft) te zijn. Minder problematisch lijken citalopram (Seropram, Elopram) en bupropion (Wellbutrin, Zyban).
Meest voorkomende verschijnselen bij bloedstollingsproblemen
Wat zijn de meest voorkomende verschijnselen van door antidepressiva veroorzaakte stollingsproblemen? Op de lijst staan onder meer neiging tot blauwe plekken, kleine bloedingen bij injecties of bloedafnames of bij het scheren en flossen.
Wat te doen?
Allereerst moet men zich afvragen of antidepressiva wel absoluut noodzakelijk zijn, en vervolgens, of ze veilig kunnen worden verminderd en/of stopgezet. Tegelijkertijd moeten de bloedplaatjesfuncties worden getest, aangezien antidepressiva deze kunnen aantasten. Afwijkingen bij deze tests zouden dus een zeer duidelijk beeld geven van de oorzaak en de betekenis van het probleem. Het spreekt vanzelf dat deze mogelijkheden moeten worden besproken en onderzocht met de psychiater en/of andere gezondheidswerkers.
Met de dame in kwestie is een verminderingsproces vastgesteld waarmee in december zal worden gestart.
***Gepubliceerd op Mad in Italy, 3 november 2020. Vertaald en bewerkt door MitN***
Andere artikelen over onderzoeken van antidepressiva in relatie tot bloedingen
SSRI-antidepressiva verhogen het risico op bloedingen en andere complicaties tijdens operaties
Antidepressiva verhogen het risico op hersenbloedingen
Kortdurend SSRI-gebruik in verband met gastro-intestinale bloedingen