In dit artikel vindt u een Q&A met de teamleden (redacteuren, beheerders) van Mad in (S)pain. Oorspronkelijk startte dit filiaal in oktober 2016 als Mad in Hispanohablante, maar in juni vorig jaar verlegde het zijn focus specifiek naar Spanje. Via e-mail beantwoordden de leden gezamenlijk onze vragen.
Door MIA-redactie – 11 april 2022
Hoe zouden jullie de toestand van het psychiatrisch/geestelijk gezondheidszorgsysteem in Spanje op het ogenblik omschrijven? Hoe en waar overheerst het biomedische denkmodel?
Op te veel plaatsen: in de eerstelijnsgezondheidszorg, wanneer de huisarts doorverwijst naar de geestelijke gezondheidszorg of bemiddelt voor eender die zich daar wegens lijden meldt; in de geestelijke gezondheidszorg (centra, ziekenhuizen…); in instellingen van opsluiting (centra voor langdurig verblijf, gevangenissen, jeugdgevangenissen) en in de volkscultuur, die ervan uitgaat dat de enige juiste manier om met lijden om te gaan het stellen van diagnoses, het toedienen van medicijnen en het opnemen in klinieken is.
Hoe zou u de invloed van farmaceutische bedrijven omschrijven?
Het is niet veel anders dan in de rest van de Westerse landen: ze financieren studies, geven directe hulp aan artsen, beïnvloeden opleidingen, journalistiek en dergelijke. De winsten van de farmaceuten zijn zo belangrijk dat ze al hun strijdmiddelen gebruiken om ervoor te zorgen dat de medicalisering van alle levensproblemen niet in twijfel wordt getrokken.
In hoeverre zijn er alternatieve aanpakken beschikbaar voor de mensen?
Er is veel informatie over wat er in andere landen gebeurt, maar er zijn heel weinig alternatieven. Het is belangwekkend – bijvoorbeeld de verspreiding van onderlinge steungroepen en de Mad Pride beweging. Er zijn echter geen alternatieven voor zorg buiten de reguliere psychiatrische zorg waar dat in andere landen wel het geval is.
Wat zou er moeten veranderen?
Op macroniveau moet er een radicale verandering komen in de manier waarop geestelijk lijden wordt beschouwd en behandeld. Er moet verandering komen in de wijze waarop het biomedische systeem als onbetwistbaar dogma wordt gezien. Ook moet er ruimte komen voor andere manieren om met leed om te gaan. We zouden moeten stoppen met het diagnosticeren van alle problemen en het geven van pillen aan iedereen, van kinderen tot ouderen.
Op microniveau denken wij aan kleine veranderingen die een verschil zouden kunnen maken aan het volgende: mensen helpen om te stoppen met psychotrope medicijnen, de keuzes van mensen respecteren over welke zorg zij willen ontvangen, mechanische fixatie (materiaal aan het lichaam van de patiënt dat aan bijvoorbeeld een bed of stoel wordt bevestigd om diens bewegingsvrijheid te beperken) verbieden in de openbare gezondheidszorg, het aantal onderlinge steungroepen vergroten, alternatieven voor hospitalisatie bieden.
Waarom wilde u een afdeling van Mad in America oprichten?
Wij kenden Robert Whitaker en hadden herhaaldelijk tegen hem gezegd dat het interessant zou zijn als de belangrijkste publicaties van Mad in America ook het Spaanssprekende publiek zouden kunnen bereiken (vandaar dat “Hispanohablante”).
Hoe en waarom zijn jullie oorspronkelijk gestart als Mad in Hispanohablante?
Voordat we het project lanceerden, werkte een groep van ons -lezers van Mad in America, die zich inzetten voor een verandering in de geestelijke gezondheidszorg in ons land- samen aan andere projecten, zoals de organisatie van het VIIe Wereldcongres van Intervoice in Spanje. We wilden daarna voortwerken aan andere projecten en we hebben ons georganiseerd in een collectief.
Waarom werd besloten om te veranderen naar Mad in (S)pain?
Na jaren van omzwervingen, en met het verschijnen van andere lokale filialen, vonden we dat we niet “kolonialistisch” konden optreden door vanuit Spanje te spreken tot alle Spaanssprekende landen. We concentreerden ons op wat er in ons land gebeurde met de bedoeling ruimte te laten voor andere projecten die in Latijns-Amerika zouden ontstaan. En in feite werd korte tijd later ook al Mad in Mexico geboren, en daar zijn we erg blij mee.
Wat zijn de persoonlijke achtergrondverhalen van de initiatiefnemers/uitgevers? Wat zijn jullie achtergronden en hoe zijn jullie betrokken bij de psychiatrie?
Sommigen van ons zijn of waren cliënten van de geestelijke gezondheidszorg, of overlevenden van de psychiatrie. Anderen van ons zijn professionals in de gezondheidszorg en sociale dienstverlening. We zijn ook familieleden van mensen die slechte ervaringen hebben gehad met de psychiatrie. Kortom: onze gedeelde ontstaansgeschiedenis is die van een groep mensen die zich inzetten voor een verandering in de manier waarop er met geestelijke gezondheid wordt omgegaan en die zich ervan bewust zijn dat er andere manieren mogelijk zijn waarin meer respect en menselijkheid centraal staan.
Hoe zijn jullie erbij gekomen om het huidige paradigma van de geestelijke gezondheidszorg uit te dagen?
Ik weet niet of we het huidige paradigma van de geestelijke gezondheidszorg hebben uitgedaagd 😉 Maar we hebben een website gebouwd die alternatieven biedt, informatie geeft, en wijst op het geweld dat plaatsvindt onder de dekmantel van het psychiatrische systeem, en dat is voor veel mensen belangrijk geweest.
Hoeveel mensen zijn betrokken bij de redactie en het beheer? Wie zit er in het team, en wie redigeert de gepubliceerde verhalen en/of neemt andere taken voor zijn rekening?
Dat is in de loop van de tijd veranderd. Momenteel zijn we een redactie/administratieteam van zeven mensen. Meestal verdelen we de taken onder alle leden van het team, zonder onderscheid te maken in rollen. Als het nodig is om een verhaal te bewerken, doen we dat in samenwerking met de persoon die het geschreven heeft.
Hoe zorgen jullie ervoor dat het allemaal werkt?
We vergaderen om de twee weken en organiseren samen het werk dat gedaan moet worden: de communicatie met de auteurs, de inhoud waaraan we prioriteit willen geven, de sociale netwerken… en we delen ook wat er gebeurt op het gebied van de geestelijke gezondheid op ons terrein.
Jullie zijn allemaal vrijwilligers, en werken zonder financiering. Is dat juist?
Dat klopt. Niemand van het Mad in (S)pain-team ontvangt een vergoeding voor het werk dat we doen. Ook ontvangen we geen financiering voor het onderhoud van het project. Net als andere leden zijn wij afhankelijk van de technische ondersteuning van Mad in America voor het hosten van de website en de toegang tot communicatie- en ondersteuningsmiddelen.
Verwachten jullie in de toekomst financiële steun te krijgen?
We denken niet dat het nodig is om dit project te onderhouden. We hebben er wel eens aan gedacht om financiering te zoeken voor activiteiten die mensen samenbrengen, zoals het filmfestival, maar nooit voor de ontwikkeling van dit project.
Hoe vind je het om deel uit te maken van het Mad in the World-netwerk?
Dat vinden we geweldig. Het is een kans om een gemeenschap te creëren, om ervaringen uit te wisselen en om te voelen dat we met veel mensen op veel plaatsen strijden voor een hoognodige verandering.
In jullie logo staat “waanzin, gemeenschap en mensenrechten”. Hoe zou u uw missie omschrijven?
We zeggen “waanzin” omdat we denken dat het een woord is dat in onze taal veel meer waardigheid heeft en dichter bij het beschrijven van een gemeenschappelijke menselijke ervaring komt dan “geestesziek”. En “gemeenschap” zeggen we omdat niemand iemand geneest en niemand alleen geneest. We kunnen het lijden dat door onze samenleving wordt veroorzaakt alleen samen, in gemeenschap, het hoofd bieden. En “mensenrechten” omdat we het onbegrijpelijk vinden dat op het gebied van geestelijke gezondheid fundamentele mensenrechten (zoals vrijheid van beslissing, beweging, mening, enz.) niet worden gerespecteerd en we erop moeten wijzen dat mensen met een diagnose ook mensen zijn met dezelfde rechten.
Wat hopen jullie in het algemeen te bereiken met Mad in Spanje?
Om bij te dragen aan een verandering in de cultuur van geestelijke gezondheid.
En meer specifiek?
Om informatie, hulpmiddelen en ervaringen aan te bieden die andere manieren laten zien om met het lijden van mensen om te gaan. Wijzen op het geweld dat wordt uitgeoefend door het systeem van geestelijke gezondheidszorg.
Wat is het belang van vertalingen van Mad in America en andere mondiale content met het oog op deze doelstellingen?
(Ze) brengen lezers in ons land dichter bij wat er gebeurt en wat er gedacht wordt op andere plaatsen. Er is veel interessant materiaal op het gebied van onderzoek en ervaring dat in het Engels wordt geproduceerd en in ons land is het niet erg gebruikelijk voor mensen om in het Engels te lezen.
Hoe zit het met inhoud die specifiek is voor Spanje, zoals persoonlijke verhalen van mensen met doorleefde ervaring?
Wij geloven dat het heel belangrijk is om verhalen over geestelijke gezondheid openbaar te maken en in die zin zijn de verhalen van mensen altijd een prioriteit voor ons geweest. Onze ervaring is dat ze een grote impact hebben op lezers.
En onderzoek uit Spanje?
Wij zouden graag meer in Spanje verricht onderzoek publiceren, maar het meeste van wat in ons land wordt geproduceerd, gebeurt volgens het biomedische paradigma. In feite is er niet veel financiering voor onderzoek in ons land, en dit is een zorgwekkende kwestie. Wij zijn geneigd meer internationaal onderzoek te publiceren. Zo willen wij eigen onderzoek en de verspreiding van studies die aan onze realiteit zijn aangepast, aanmoedigen.
Hoe zit het met andere inhoud?
De informatie over medicijnen is de meest bezochte inhoud op onze website. Wij vinden het erg belangrijk dat mensen die medicatie gebruiken uitgebreide en betrouwbare informatie krijgen over wat ze innemen.
Wat voor soort inhoud zouden jullie nog willen toevoegen?
We zijn bezig met de productie van een podcast die zeer binnenkort zal worden uitgebracht.
Wat voor effect hebben jullie tot nu toe gezien? Reacties van lezers?
We hebben geen commentaren op de website omdat we niemand in ons team hebben die moderatie aankan. Maar onze inhoud wordt gedeeld op sociale media, waar er opmerkingen en discussies zijn. Verwijzingen naar onze website zijn ook opgenomen in publicaties, papers, boeken, conferenties en congressen.
Heeft u reacties gehad (ook negatieve) uit de psychiatrische beroepsgroep?
We hebben daar niet veel van gehoord, om eerlijk te zijn.
Zijn er andere tekenen van impact?
We hebben lange tijd een gemiddelde van 30.000 bezoeken per maand gehad. Nu, met de verandering naar Mad in (S)pain en positioneringsvraagstukken, hebben we wat bezoeken verloren, maar we hopen onze impact zeer snel terug te krijgen.
Welke extra impact voorziet jullie voor de toekomst? Wat zijn je doelen en doelstellingen?
Dat het project wordt voortgezet. Dat nieuwe mensen het redactieteam komen versterken met nieuwe energie en nieuwe ideeën. We denken dat we voor het voortbestaan van het project jongere mensen nodig hebben en onze inhoud moeten aanpassen aan de huidige communicatiemiddelen. We zouden ook graag meer auteurs hebben.
Wat geeft jullie hoop?
Dat geestelijke gezondheid op dit moment in het publieke debat hoog op de agenda staat vanwege de gevolgen van de COVID-pandemie. We hebben goede hoop dat dit zal helpen om dingen te veranderen.
***Gepubliceerd op Mad in America, 11 april 2022. Vertaald en bewerkt door MitN***