Zoals het geval is met alle MIA-leden, probeert Mad in the UK de bestaande machtsverhoudingen en de heersende opvattingen in de hedendaagse psychiatrie ter discussie te stellen. Dat vind je terug in hun missie en in de content op de website. Het politieke debat in het VK wordt steviger gevoerd dan in de meeste andere landen. Het ‘ziektemodel’ is desalniettemin nog steeds dominant. MITUK is tevens kritisch op ‘behandeltaal’ omdat dit het medisch model in stand helpt te houden. ‘Psychologische formulering’ door professional en cliënt samen, benadrukt de verhalen achter emotioneel lijden.
Door MIA-redactie – 28 maart 2022
Er zijn verschillende mensen toe- en afgetreden sinds het team van MITUK in 2018 hun website lanceerde. Momenteel zijn er vijf mensen, een mengeling van professionals en huidige/voormalige servicegebruikers (cliënten), die de site collectief beheren. Er is geen hoofdredacteur en niemand heeft “de leiding”. Blogs en andere inhoud worden door elk van de vijf leden geplaatst.
“We beschrijven onszelf als een collectief”, verklaarde één van de oprichters, die anoniem wenst te blijven, in een recent Zoom-gesprek.
De wens van een aantal leden van de groep om anoniem te blijven is ongebruikelijk onder MIA-leden. In de meeste gevallen maken de redacteuren zichzelf bekend in een “Over ons”-sectie op de site. De reden voor de anonimiteit in dit geval, zei een van de redacteuren, is dat “we veel tegenwerking krijgen… het voelt alsof we in de frontlinie staan en beschoten worden”.
De tegenreactie die zij ondervinden kan ironisch genoeg komen doordat het publieke debat in het Verenigd Koninkrijk steviger is dan in de VS en de meeste andere landen. Als gevolg daarvan voelen de machthebbers in de Britse geestelijke gezondheidszorg zich wellicht meer bedreigd dan de machthebbers in de VS en elders.
Het Verenigd Koninkrijk heeft al lang een groep kritische psychiaters en er zijn een aantal prominente Britse professionals die voor MIA hebben geschreven – Joanna Moncrieff, John Read, Sami Timimi, en anderen – die bekend zijn in het Verenigd Koninkrijk en ook daarbuiten. Bovendien is er in Engeland al lange tijd een robuuste beweging van psychiatrie-overlevers (psychiatric survivor movement) actief.
De critici in Engeland hebben een alternatief gepresenteerd voor de DSM (“the Power Threat Meaning Framework”). Ze hebben op bewijs gebaseerde argumenten gepresenteerd die vertellen over de schade die is aangericht door ECT, de relatieve ineffectiviteit van psychiatrische medicijnen, zelfs op de korte termijn, en de corruptie van de industrie in het onderzoek naar psychiatrische medicijnen. En ze hebben effect gehad – er zijn barsten gekomen in de door de overheid gerunde Nationale Gezondheidszorg in Engeland. Dit is misschien gemakkelijker te bereiken in een systeem waarin meestal geen DSM classificatie vereist is, en alternatieve benaderingen van zorg op sommige plaatsen beschikbaar zijn. Zelfs de praktijk van de NHS (Nationale gezondheidsdienst) benadrukt de verhalen achter het emotionele lijden van mensen door psychologische formulering.
(Opmerking MitN: Psychologische formulering wordt beoefend door alle psychologen en sommige andere beroepsbeoefenaren in de geestelijke gezondheidszorg in het Verenigd Koninkrijk. Het is een proces waarbij een persoonlijk verhaal, of een hypothese, wordt opgebouwd omtrent de reden van de onrust van de cliënt. Dit verhaal zal in de loop van de tijd evolueren en vormt een leidraad voor het vinden van de beste interventie. Formuleringen worden samen met de cliënt geschreven. De cliënt brengt zijn levensverhaal in en de betekenis die hij eraan heeft gegeven, en de professional brengt zijn kennis van het bewijs in – bijvoorbeeld over de impact van trauma. Veel psychologen gebruiken formuleringen als een alternatief voor diagnose)
Toch, constateert de redactie van MITUK, is het dominante verhaal nog steeds overwegend gebaseerd op ziekte, en dat verhaal overheerst nog steeds zowel de mainstream media als de alledaagse gesprekken. Te weinig mensen zijn zich bewust van de schade die kan voortkomen uit psychiatrische zorg, noch zijn ze zich bewust van de wetenschap die dat aantoont. Evenmin zijn de meesten zich bewust van de effectiviteit van niet-medische benaderingen.
Kortom, zegt collectief lid Charlotte Beale: “Het medische model is vasthoudend.”
Als schrijfster met doorleefde ervaring heeft Beale haar eigen verhaal verteld op Mad in the UK. Zoals ze in haar opening schrijft: “Acht jaar nadat ik met een ‘behandeling’ voor een ‘eetstoornis’ was begonnen, at ik slechter dan ooit. Maar drie jaar nadat ik met die ‘behandeling’ gestopt ben, is eten een plezier, geen probleem. Dat is merkwaardig, nietwaar?”
In haar geval betroffen haar ervaringen die van een privékliniek, niet van de NHS. Maar zoals ze in het Zoom-gesprek uitlegde: “Het was evengoed behoorlijk diagnostisch.”
Met de Britse samenleving als geheel nog steeds ondergedompeld in het medische paradigma, is het moeilijk om daaraan te ontsnappen, zei Beale. De ontdekking van het team van vrijwilligers van Mad in the UK, die zich allemaal inzetten om dat paradigma uit te dagen, voelde als een openbaring. “Ik ken geen ander forum zoals dit in het Verenigd Koninkrijk. . . . Het was echt een verademing.”
Mad in the UK omschrijft haar missie als “Het fundamenteel heroverwegen van de Britse geestelijke gezondheidspraktijk en het bevorderen van positieve verandering”. De inhoud van de website bestaat uit blogs, kunstwerken en podcasts; verhalen op het web met de nadruk op het laatste onderzoek en commentaar; links naar Mad-filialen wereldwijd; en online evenementen en cursussen. Momenteel toont de homepage een korte film gebaseerd op een gedicht van collectief-lid Jo Watson met links naar het “A Disorder 4 Everyone” online festival (verbonden aan de Facebookpagina Drop the Disorder – laat de diagnose los).
(Opmerking MitN: AD4E is een eendaags evenement. Het is voor iedereen die geïnteresseerd is in de huidige debatten rond geestelijke gezondheid. Het is bedoeld om psychologen, counselors, gebruikers van diensten, psychotherapeuten, professionals in de geestelijke gezondheidszorg, psychiaters, mensen met ervaring, managers en personen met een persoonlijk belang aan te trekken. Het is een kans om de kritische vragen van de dag rond het biomedische model in de geestelijke gezondheidszorg te bespreken)
Hoewel Mad in the UK openstaat voor verschillende perspectieven, benadrukken de richtlijnen voor het geven van reacties beleefdheid. Persoonlijke aanvallen, pesten en beschimpen worden vermeden. De verhalen en blogs worden zorgvuldig getoetst, waarbij Mad in the UK een norm stelt voor wat gepubliceerd wordt: Als een blog uitgaat van de validiteit van het medische modelparadigma, is het volgens de redactie niet geschikt voor publicatie op de site. “We zijn daar heel, heel streng in,” zei Beale’s collega.
Het collectief heeft ook een norm gesteld voor taalgebruik. Ze vermijden het gebruik van termen die de taal zijn van het medische model, zoals “behandeling” en medicatie. “Herstel” is ook problematisch, omdat het impliceert dat iemand die schade heeft geleden door het systeem nu aan de slag moet om zichzelf te genezen. “Geestelijke gezondheid”, gebruikt als een reductionistische term voor menselijke gevoelens en emoties, is soms onvermijdelijk, maar neigt wel naar een analogie met lichamelijke gezondheid.
Het collectief heeft ook een norm gesteld voor taalgebruik. Ze vermijden het gebruik van termen die de taal zijn van het medische model, zoals “behandeling” en medicatie. “Herstel” is ook problematisch, omdat het impliceert dat iemand die schade heeft geleden door het systeem nu aan de slag moet om zichzelf te genezen. “Geestelijke gezondheid”, gebruikt als een reductionistische term voor menselijke gevoelens en emoties, is soms onvermijdelijk, maar neigt wel naar een analogie met lichamelijke gezondheid.
Dergelijke normen zijn bedoeld om niet alleen de onderwerpen die aan bod komen te veranderen, maar ook de manier waarop ze worden besproken – gezien de huidige heerschappij van het medische paradigma in het beheersen van de conversatie. Degenen die zich bezighouden met een dergelijke dialoog op Mad in the UK maken deel uit van een grote, losse, overlappende groep mensen met een gedeeld kritisch perspectief die deelnemen aan meerdere inspanningen en platforms – waaronder, voor sommigen van hen, Mad in America. Het creëren van een filiaal voor het Verenigd Koninkrijk zat al lang in hun achterhoofd toen, vier of vijf jaar geleden, het idee werd voorgesteld door Watson aan MIA-oprichter Robert Whitaker.
De website werd gelanceerd op 6 september 2018, gerund door een collectief van tien leden op vrijwillige basis. De vijf huidige leden combineren hun taken zo goed mogelijk; het redactiewerk wordt gedaan door “degene die het het minst druk heeft”. Misschien komen er nog een paar leden bij. En misschien ook wat crowdfunding: Ze hebben daartoe een tijdje geleden een pagina gehad, en zullen dat in de toekomst misschien weer proberen.
Op een gegeven moment, zeiden Beale en haar collega, zouden ze meer tijd willen besteden aan het actief ontwikkelen van de site en het aantrekken van content. Op dit moment zijn schrijvers geneigd om zelf contact op te nemen, vaak via de Drop the Disorder-pagina of andere platforms op het web. Nogal wat vragen om anonimiteit; velen hebben weinig vertrouwen in hun schrijfkunst.
Beale begrijpt hun aarzeling, maar ze weet uit eerste hand hoe groot de stimulans is die ze voelen als hun werk eenmaal is geplaatst. Terugdenkend aan haar eerste stuk voor Mad in the UK en de reacties erop van lezers, zei ze: “Het was geweldig om te worden gepubliceerd. Volgens het collectief is het van vitaal belang anderen diezelfde kans te geven – hen op te beuren, te bevestigen, hun verhaal te vertellen en hen een stem te geven.
Ook van vitaal belang, zegt Beale’s landgenoot: Mensen laten zien wat werkt en wat niet. “Wij belichten de desastreuze schade” van zogenaamde “behandelingen”. Zij belichten onderzoek, resultaten en veelbelovende alternatieven.
Er zijn positieve tekenen van verandering, zeggen ze. Trauma geïnformeerde zorg krijgt steeds meer voet aan de grond in het Verenigd Koninkrijk, net als Open Dialogue. Bovendien heeft het Power Threat Meaning Framework (PTMF) zijn intrede gedaan in het systeem, waardoor het gebruik van bedden is teruggedrongen en dwangbehandeling op 14 intramurale afdelingen in Londen is verminderd. Het zijn ontwikkelingen als deze, die de MITUK-leden hoop geven.
Deel uitmaken van de wereldwijde Mad-gemeenschap geeft hen ook hoop. Het delen van hun gevoel van missie met bondgenoten en supporters over de hele wereld: “Het voelt, weet je, geweldig,” zei het lid. En het is inspirerend. “Het houdt je op de been, en ik hoop dat we zelf ook wat inspiratie kunnen bieden… We willen echt, maar dan ook echt deel uitmaken van een ondersteunende samenwerking. Dat is de enige manier waarop dingen kunnen gebeuren.”
De impact is nu al duidelijk in meerdere richtingen. Om te beginnen neemt het aantal lezers toe. “Tienduizenden komen naar Mad in the UK,” zei Beale, met aantallen die ook exploderen op sociale media.
Maar buiten dat, een ander teken van impact – een aanzienlijk teken – is de terugslag zelf. Dezelfde hatelijke aanvallen die Beale’s collega’s ertoe hebben aangezet naamloos te blijven, geven hen ironisch genoeg ook hoop. Het is een teken dat “het diagnostische paradigma aan het afbrokkelen is op de fundamenten,” zei het lid in kwestie. En wanneer een oude orde instort, worden degenen die haar verdedigen onvermijdelijk venijnig. “Er is altijd verzet, is het niet?”
Hoe lang die ineenstorting zal duren, weet niemand. Jaren. Decennia, misschien. Maar hoe dan ook, “Het gaat gebeuren. Het is aan het gebeuren. Het gebeurt.”
***Gepubliceerd op Mad in America, 28 maart 2022. Vertaald en bewerkt door MitN***
MIA redactie: Gedurende 10 weken werd steeds een profiel gepubliceerd van één van de Mad in America-afdelingen. Deze afdelingen zijn onderling verenigd in het “Mad in the World-netwerk”.