Tijd om psychiatrische diagnoses af te schaffen?

Vrouw vormt een kader (framework) met haar vingers.

In het interview met Mad in the UK dat wij onlangs publiceerden, stond dat critici in Engeland een alternatief voor de DSM gepresenteerd hadden; The Power Threat Meaning Framework. In dit artikel wordt eerst aan de hand van een blog door Lucy Johnstone toegelicht waarom een alternatief wenselijk zou zijn. Vervolgens wordt kort het PTMF geïntroduceerd, waarna we verwijzen naar diverse informatiebronnen die meer uitleg en verdieping bieden.

Door Lucy Johnstone, PsyD – 1 januari 2013

Het is mij een waar genoegen om correspondent te mogen zijn op deze website. Het geeft me de kans om een thema te verkennen dat me al vele jaren bezighoudt – hoe kunnen we de DSM en psychiatrische diagnoses afschaffen, en waar vervangen we ze door?

Lezers zullen zich bewust zijn van de enorme hoeveelheid discussie rondom de 5e editie van de DSM, en ik ben er trots op dat mijn beroepsvereniging, de Division of Clinical Psychology (een onderafdeling van de British Psychological Society), zo’n belangrijke rol heeft gespeeld in het op gang brengen van dit debat. Haar krachtige verwerping van elk van de voorgestelde nieuwe “stoornissen” was niet gebaseerd op een uitgebreide kritiek op de ontoereikende veldproeven, de banden met de farmaceutische industrie, de lage betrouwbaarheid en het gebrek aan validiteit van de categorieën enzovoort, hoe verontrustend deze aspecten ook zijn. Het was eenvoudigweg een weigering om te aanvaarden dat deze zogenaamde “stoornissen” kunnen worden opgevat als medische ziekten die vergelijkbaar zijn met kanker, diabetes enzovoort, en als zodanig kunnen worden gediagnosticeerd en behandeld.

In de woorden van de officiële DCP/BPS-reactie, opgesteld door de vroegere voorzitter van de DCP, professor Peter Kinderman: “Cliënten en het grote publiek worden negatief beïnvloed door het aanhouden van voortdurende medicalisering van de natuurlijke en normale reacties op hun ervaringen; reacties die ongetwijfeld verontrustende gevolgen hebben… maar die niet zozeer ziekten weerspiegelen als wel normale individuele variatie… Dit miskent de relationele context van problemen en de onmiskenbare sociale oorzaak van veel van dergelijke problemen.”

We weten al heel lang dat termen als ‘schizofrenie’ wetenschappelijk betekenisloos zijn. Het zijn eigenlijk geen “diagnoses” in medische zin, omdat ze niet gebaseerd zijn op patronen van lichamelijke symptomen of tekens. In plaats daarvan bestaan de criteria uit een samenraapsel van sociale oordelen over de gedachten, gevoelens en het gedrag van mensen.  De mensen die zo’n etiket opgeplakt krijgen, mogen dan wel problemen hebben en dringend hulp nodig hebben, maar dit is niet de manier om hen te helpen.

In Bijbelse tijden waren mensen er vast van overtuigd dat gestoord of storend gedrag kon worden verklaard door de aanwezigheid van boze geesten. Niemand kon ze werkelijk zien, maar iedereen wist dat ze er waren. Vandaag de dag zijn we evenzeer overtuigd door de verklaring dat extreme onrust een teken is van, in feite, bezetenheid door entiteiten zoals ‘schizofrenie’. Niemand kan de “biochemische onevenwichtigheid” of de “genetische kwetsbaarheid” ontdekken die het bestaan ervan zou bevestigen, maar we weten gewoon dat de “ziekte” daar ergens op de loer ligt. Het is duidelijk dat de reden waarom mensen stemmen horen, is dat ze ‘schizofrenie’ hebben. En hoe weten we dat ze ‘schizofrenie’ hebben? Omdat ze stemmen horen, natuurlijk!

Om voor de hand liggende redenen was het debat over de DSM 5 het meest prominent in de VS, maar het kreeg ook uitgebreid aandacht in de Britse pers. Vooraanstaande klinisch psychologen zoals professor Richard Bentall speculeerden dat “…de belangrijkste voordelen zullen worden behaald door practici in de geestelijke gezondheidszorg die hun groeiende praktijken willen rechtvaardigen, en door farmaceutische bedrijven die op zoek zijn naar nieuwe markten voor hun producten”. Professor Til Wykes waarschuwde: “De voorstellen in de DSM 5 zullen de vijver van normaliteit waarschijnlijk doen krimpen tot een plas”. Professor David Pilgrim omschreef de DSM als “een vorm van collectieve waanzin voor allen die medeplichtig zijn aan deze voortdurende pseudo-wetenschappelijke onderneming”.

Ondertussen dienden Critical Psychiatry onder leiding van Dr. Sami Timimi moedig een petitie in bij het Royal College of Psychiatrists waarin werd aangedrongen op het afschaffen van formele psychiatrische diagnostische systemen. Gevraagd om commentaar te geven op de daaropvolgende kleine herzieningen van de DSM 5, stelde ik het volgende: “De DSM is principieel fout. Ze is gebaseerd op het herdefiniëren van een hele reeks begrijpelijke reacties op levensomstandigheden als “ziekten”, die vervolgens het doelwit worden van giftige medicijnen, die zwaar worden gepromoot door de farmaceutische industrie….Het DSM-project kan niet worden gerechtvaardigd, noch principieel, noch in de praktijk. Het moet worden opgegeven, zodat we menselijkere en effectievere manieren kunnen vinden om te reageren op geestelijke nood.

Zoals we in het Verenigd Koninkrijk zeggen, dit is strijdvaardig taalgebruik. Journalisten vertellen me dat het erg moeilijk is om iemand te vinden die de DSM steunt en het ‘evenwicht’ biedt dat hun artikelen nodig hebben. Plotseling zijn weinig mensen bereid het huidige systeem krachtig te verdedigen. In feite zijn er al enige tijd tekenen van ongerustheid en verschuivende standpunten. Al bijna honderd jaar is “schizofrenie” “het prototype van de psychiatrische ziekte” (Boyle 2002).  In de woorden van een Britse psychiater: “Zonder schizofrenie zou er geen psychiatrie zijn” (Holmes 2011); dit verklaart de enorme controverse die sinds het ontstaan van de term rond de definitie, oorzaak en behandeling ervan bestaat. Recentelijk is er echter enige erkenning gekomen voor het bewijs van de rol van trauma bij ernstig emotioneel lijden, in de vorm van suggesties voor nieuwe categorieën als ’traumatische psychose’ of ‘dissociatieve psychose’, enzovoort.

Zelfs de biologisch denkende psychiaters vervangen de term schizofrenie steeds vaker door “psychose” – hoewel bij nader inzien blijkt dat dit vage en wollige concept nog minder betrouwbaar is dan het concept dat het vervangt. In Groot-Brittannië noemen we dit “shifting the goalposts” – het verdedigen van je standpunt door de termen van het debat te veranderen. Maar deze manoeuvre zal de mensen niet eeuwig voor de gek houden. Het is een teken van een paradigma dat ernstig onder druk staat. De geschiedenis leert ons dat niet eindeloos weerstand kan worden geboden aan zwaarwegende bewijzen en de publieke en professionele opinie.

Het is belangrijk te beseffen hoeveel er op het spel staat. Psychiatrische diagnostiek ligt ten grondslag aan het hele biomedische model van geestelijke gezondheid. Iedere wetenschap moet kunnen aantonen dat zij gebaseerd is op een betrouwbaar en geldig classificatiesysteem, om toetsbare hypotheses te kunnen ontwikkelen en daarmee de algemene wetten die een basis vormen voor wetenschappelijke kennis. Als dit niet kan worden vastgesteld, valt het hele model uit elkaar en worden alle andere functies van de psychiatrie – het aangeven van behandeling, het doen van onderzoek, enzovoort – fundamenteel ondermijnd. In de woorden van Peter Breggin (1993), zou de psychiatrie dan “iets worden dat zeer moeilijk te rechtvaardigen of te verdedigen is – een medisch specialisme dat geen medische ziekten behandelt”.  En natuurlijk zijn er talloze andere persoonlijke, professionele en zakelijke belangen gerelateerd aan het systeem zoals het nu is.

Het is niet moeilijk te begrijpen waarom het debat over de DSM zo verhit is. Het is ook niet moeilijk om in te zien hoe kwetsbaar de fundamenten van psychiatrische classificatie zijn. De stoornissen worden in feite in stemming gebracht en het hele systeem overleeft alleen omdat een meerderheid van voldoende mensen bereid is het te steunen. Zodra we een omslagpunt bereiken waarbij genoeg professionals en professionele organisaties bereid zijn om samen met gebruikers/overlevenden toe te geven dat de keizer geen kleren aan heeft, dreigt het systeem ineen te storten.

Iemand ‘diagnosticeren’ met een verwoestend etiket als ‘schizofrenie’ of ‘persoonlijkheidsstoornis’ is een van de schadelijkste dingen die een mens een ander kan aandoen. Iemands werkelijkheid herdefiniëren is de meest verraderlijke en verwoestende vorm van macht die we kunnen gebruiken. Het kan met de beste bedoelingen worden gedaan, maar het is verkeerd zowel op wetenschappelijk, professioneel als ethisch gebied. Het DSM-debat biedt ons een unieke kans om hier iets aan te doen, door samen met de gebruikers van de hulpverlening te werken aan een beter begrip van hoe en waarom zij extreme vormen van emotioneel leed ervaren.

We hebben nu al een situatie waarin de sterkste verdediging van de DSM is: “We weten dat de DSM tekortkomingen vertoont, maar het is het beste wat we hebben – wat zouden we in plaats daarvan kunnen doen? Het eenvoudige antwoord is: “Stop met het stellen van diagnoses. Dit zou in één klap alle goedbedoelde maar (zoals uit onderzoek blijkt) ineffectieve campagnes om het stigma van ‘geestesziekte’ te verminderen overbodig maken. Maar geconfronteerd met alle macht en gevestigde belangen van het huidige systeem, moeten we misschien alternatieven meer in detail beschrijven. Ik heb een aantal ideeën over hoe dit eruit zou kunnen zien, en ze putten uit de theorie en praktijk van de psychologische formulering. Dit kunt u lezen in mijn komende blogs*.

(*De tekst die nu volgt is een aanvulling op de originele blog door de redactie van MitN)

Het Power Threat Meaning Framework

Bovenstaande blog is gepubliceerd in 2013. In 2018 werd (mede door Lucy Johnstone) het Power Threat Meaning Framework geïntroduceerd. Het PTMF is mede geschreven door psychologen en voormalige gebruikers van geestelijke gezondheidszorg. Het doel was en is om een ​​nieuw, niet-medisch perspectief te bieden op ‘waarom mensen soms worstelen met een hele reeks overweldigende emoties en ervaringen zoals verwarring, angst, wanhoop, hopeloosheid, stemmingswisselingen, stemmen horen, zelfbeschadiging, paniek, eetproblemen , enzovoort’. De PTMF stelt dat elk soort van leed, zelfs de meest ernstige, begrijpelijk is in de context van onze relaties en sociale omstandigheden, en de bredere structuren, normen en verwachtingen van de samenleving en cultuur waarin we leven. Het Framework is niet alleen van toepassing op mensen die in contact zijn geweest met de geestelijke gezondheidszorg – sterker nog, het erkent geen aparte groep mensen die ‘geestesziek’ zijn – het is van toepassing op ons allemaal. Dit betekent dat onze taal moet veranderen. De PTMF verwerpt niet alleen diagnostische categorieën, maar vermijdt ook termen als ‘symptoom’, ‘ziekte’ en ‘stoornis’, omdat ze allemaal een medisch gezichtspunt impliceren. In plaats daarvan verwijst het naar ‘geestelijke nood’ en ‘emotioneel lijden’.

Diverse informatiebronnen over het Power Threat Meaning Framework

Documenten:

Het Power Threat Meaning Framework Samenvatting van 2 pagina’s

Uitgebreid overzicht van Power Threat Meaning Framework

Het team dat het Power Threat Meaning-raamwerk als diagnostisch alternatief heeft ontwikkeld, reflecteert een jaar na lancering van het Framework op de gehoorde opmerkingen en kritieken.

Vervolgblogs over dit onderwerp van dezelfde schrijfster

Infographic:

Infographic van Power Threat Meaning Framework

Video’s:

Van het A Disorder 4 Everyone-evenement, Change is Coming 12 februari 2021 – Prof Mary Boyle en Dr. Lucy Johnstone – The Power Threat Meaning Framework

Video: Wat is het PTM Framework? ; Een zeer korte introductie van Dr. Ray Middleton

Filmbeelden van het seminar “Voorbij de diagnoses – een nieuw perspectief op psychische problemen” Mad in Norway

Vorig artikelWerkt boksen stressverlagend?
Volgend artikelBloedtest die suïcide voorspelt? Of toch niet?