dinsdag 21 oktober 2025

Psychofarmaca

Dankzij uitstekend werk van Dr. Mark Horowitz en Prof. David Taylor heeft Engeland nu de Maudsley Deprescribing Guidelines for Antidepressants, Benzodiazepines, Gabapentinoids, and Z-drugs. Dat is goed nieuws voor mensen die veilig medicijnen willen kunnen afbouwen die klachten en problemen door onttrekking kunnen veroorzaken, en ook voor iedereen die hen daarbij zo goed mogelijk wil kunnen helpen. Eén van de praktische hulpmiddelen die in nieuwe Engelse Richtlijnen voor afbouwen worden genoemd zijn de taperingstrips (afbouwmedicatie) waar Peter Groot zich al ruim 15 jaar mee bezig houdt. In de blog 'Taperingstrips: een praktisch hulpmiddel om medicijnen die onttrekking kunnen veroorzaken veilig en op maat af te bouwen' beantwoordt hij de meestgestelde vragen over deze taperingstrips.
Veel mensen zeggen dat psychotrope middelen een laatste redmiddel zijn. Dat je eerst alles geprobeerd moet hebben voordat je ermee start. Ook veel artsen stellen iets dergelijks. Maar serieus? Is werkelijk alles geprobeerd voordat iemand begint met het nemen of voorschrijven van psychofarmaca? De schrijver van deze blog heeft een lijst met 120 mogelijkheden gemaakt om te verkennen en mee te nemen bij de afweging. De blog helpt tevens de gedachte 'dat mensen alles al geprobeerd hebben' bij te stellen.
Recente ontwikkelingen in de GGZ, zoals het kleiner maken en het bagatelliseren van psychiatrische aandoeningen, leiden niet vanzelf tot passende zorg voor iedereen. Wachtlijsten, krapte van personeel, de miljoenenverliezen van de GGZ-instellingen en de toeloop van steeds meer mensen met een gezondheidsprobleem ondermijnen een noodzakelijke basis. Dit gaat voorbij aan de mensen die last hebben van een ernstige psychiatrische aandoening, aldus het pleidooi van deze blogger.
Er zijn mensen bij wie het afbouwen van psychofarmaca geen enkel probleem geeft. Helaas is dat bij Sandra Kouwenhoven, de schrijfster van deze blog, niet het geval. Zij heeft inmiddels 10 jaar last van PWS, voortdurende ontwenningsklachten door medicijnschade. Dit uit zich in dystonie, vermoeidheid, overprikkeling, slecht zien, brandende huid, hersenmist en andere vormen. In deze blog vraagt ze aandacht voor het belang van langzaam afbouwen, de beschikbaarheid van betaalbare afbouwmedicatie en het erkennen van PWS. Meer terughoudendheid bij het voorschrijven en patiënten beter wijzen op de risico's van psychiatrische medicijnen kan veel leed voorkomen.
Studie laat zien dat de farmaceutische industrie grote bedragen betaalt aan de auteurs en/of redacteuren van de onderzochte studieboeken over psychofarmaca. Het uitgeven van leerboeken vereist geen openbaarmaking van betalingen aan auteurs en redacteuren. Dit geeft reden tot bezorgdheid over vooringenomenheid (bias). Hoewel het onderzoek beperkingen kent, is de boodschap helder.
Op basis van de gegevens van een recente literatuurstudie over het post acute witdrawal sydrome (PAWS) concludeerden de onderzoekers dat men niet nauwkeurig kan inschatten hoe vaak PAWS voorkomt, hoe lang het aanhoudt, en hoe ernstig het is. Eveneens is onbekend welke gebruikers van antidepressiva een verhoogd risico lopen op PAWS en hoe patiënten met PAWS effectief kunnen worden behandeld. De belangrijkste bevinding die dit onderzoek weerspiegelt, is de slechte herkenning en het gebrek aan aandacht voor PAWS in zowel klinisch onderzoek als de praktijk.
Lichamelijke ontwenningsklachten van antidepressiva regelmatig verward met terugvallen of vele andere aandoeningen. Marion Brown en Stevie Lewis presenteren de gevaren hiervan.
Volgens onderzoek (2024) is het risico op suïcidale impulsen hoger bij semaglutide (Ozempic, Wegovy) dan bij andere medicijnen voor gewichtscontrole. Dit geldt vooral voor mensen die het middel in combinatie met antidepressiva en/of benzodiazepinen gebruiken.
Studie toont aan dat als het taalgebruik zoals dat gebruikelijk is binnen de psychotherapie wordt vervangen door klinisch-neurowetenschappelijk taalgebruik (chemische onbalans of genetische afwijking), de behandelresultaten van patiënten verslechteren.