Verslag van de online-conferentie, georganiseerd door The international Institute of Psychiatric Drug Withdrawal, geschreven door Birgit Valla, psycholoog, schrijfster en hoofdredacteur van Mad in Noorwegen. De conferentie werd georganiseerd om kennis te delen over het veilig afbouwen van psychiatrische medicatie. Ook werd aandacht besteed aan het bespreken van alternatieven voor psychotrope medicatie en aan hoe we de manier waarop we over psychofarmaca denken kunnen veranderen.
Door Birgit Valla – 10 mei 2022
De online conferentie “Withdrawal from psychiatric drugs” werd gehouden op vrijdag 6 en zaterdag 7 mei 2022.
Sommigen van ons vinden dit thema zo belangrijk dat we de namiddagen van dit weekend hadden gereserveerd om de boodschap van de conferentie uit te dragen: Wat is er mis met psychotrope middelen? En waarom zou je vermijden om er gedurende lange tijd gebruik van te maken?
De conferentie wordt georganiseerd door The International Institute of Psychiatric Drug Withdrawal (IIPDW) en was al in de planning sinds leden van het instituut elkaar in het najaar van 2019 in Göteborg ontmoetten. De intentie was toen nog om in Reykjavik bijeen te komen op een internationale conferentie. Als gevolg van de pandemie kon de conferentie echter niet fysiek worden georganiseerd. Maar de behoefte om elkaar te ontmoeten is belangrijk, dus daarom kwamen een aantal gelijkgestemden, waaronder ik, dit weekend bijeen om samen de conferentie te volgen. Vijf sprekers stonden op het programma. Hier volgt een korte samenvatting:
Wat is er mis met psychofarmaca – de mythe dat er een chemische geneeswijze bestaat
Robert Whitaker is een Amerikaanse medischewetenschapsjournalist die zich heeft verdiept in onderzoek op het gebied van de psychiatrie, met name naar psychotrope middelen. Hij is de man achter Mad in America en heeft het boek Anatomy of an epidemic geschreven. Joanna Moncrieff is een Britse psychiater waar je naar toe moet als je iets wilt weten over psychotrope medicijnen. Ze is de schrijfster van verschillende boeken, waarvan we het meest recent A straight talking introduction to psychiatric drugs, zoals hier onlangs besproken.
Zowel Whitaker als Moncrieff spraken over wat er mis is met psychiatrische medicatie en hoe langdurig gebruik zeer negatieve gevolgen kan hebben. Beiden legden uit dat het niet waar is dat mensen met psychische problemen een chemische onevenwichtigheid in de hersenen hebben die met medicijnen moet worden gecorrigeerd. Niemand heeft ooit zo’n onevenwichtigheid kunnen aantonen bij mensen met geestelijke gezondheidsproblemen. Integendeel, wat er gebeurt wanneer je deze medicatie gebruikt, is dat ze onevenwichtigheden creëert in een anders normaal functionerend brein. Stoppen met de middelen kan moeilijk zijn omdat de hersenen zich aan de psychofarmaca hebben aangepast, en negatieve ontwenningsverschijnselen kunnen blijven bestaan, zelfs na het stoppen met de medicijnen.
Op lange termijn riskeert iemand die dergelijke psychofarmaca gebruikt, chronisch ziek en depressief te worden. Volgens verschillende studies die Whitaker heeft laten zien, levert langdurig gebruik van medicijnen op een aantal gebieden slechtere resultaten op dan bij mensen die ze niet langdurig gebruiken. Whitaker gaat verder met te zeggen dat we niet kunnen vertrouwen op psychiaters als groep. Hun belangrijkste product is medicatie. Ze doen veel om te verbergen hoe slecht die werkt. Natuurlijk zijn er individuele psychiaters die er anders over denken, maar als groep kunnen we op dit gebied niet op hen vertrouwen. Een verandering moet van onderaf komen, van de mensen zelf die de middelen en de uitwerkingen ervan leren kennen. Het zal niet komen van de experts aan de top. Gelukkig zijn er intussen veel boeken en artikelen geschreven, die voor de meeste mensen makkelijk verkrijgbaar zijn.
Moncrieff zei dat het te makkelijk voorschrijven vooral ernstig is voor jonge mensen, van wie de hersenen nog in ontwikkeling zijn waardoort deze psychiatrische middelen veel schade aanrichten. Zij vindt dat gezondheidswerkers op dit gebied moeten worden opgeleid, zodat jongeren andere hulp krijgen. Maar het is moeilijk om een psychiater te vinden die weet hoe dit moet en die dit ondersteunt.
Zij die zelf afbouwden (stopten of minderden), zijn de belangrijkste experts
Laura Delano is een Amerikaanse “overlevende” van de psychiatrie. Ze zei dat ze erg geloofde in het medische model met haar diagnoses en medicatie toen ze als tiener de psychiatrie in ging. Na verschillende jaren van behandeling en ziekenhuisopnames, zonder dat ze beter werd, maar wel slechter, begon ze de hoop te verliezen. Ze was bestempeld als behandelresistent. Toen kwam ze het boek van Robert Whitaker tegen en begon zich in te lezen. Het was het begin van jaren van afbouwen en aan zichzelf werken om een beter leven te krijgen.
Laura vertelde levendig over haar overweldigende ontwenningsverschijnselen, zowel lichamelijk als psychisch. Zij is er in haar toespraak duidelijk over dat de belangrijkste deskundigen op het gebied van afbouwen diegenen zijn die het zelf hebben meegemaakt. Later richtte ze de Inner Compass website op en The Withdrawal Project, dat gedetailleerde beschrijvingen en hulp biedt bij het afbouwen. Er is vaak weinig hulp van professionals, dus steun van lotgenoten en het deel uitmaken van een zelfhulpgroep is belangrijk.
De belangrijkste lessen die Laura heeft geleerd van het taperen:
- Weet waarom je het doet – Wat is het dat je door het afbouwen wilt bereiken?
- Snelle oplossingen leiden tot meer problemen
- Ontwenningsverschijnselen zijn tekenen van verandering maar ook van genezing van het lichaam
- Wees je bewust van het verdriet dat kan komen over de jaren die de psychiatrie van je heeft afgenomen
- De antwoorden liggen in jezelf
Ervaringen binnen een praktijk
Carina Håkansson is een Zweedse psychotherapeute die haar ervaring deelde met het werken met gezinnen in Zweden, waarbij het stellen van diagnoses en het voorschrijven van medicatie niet het uitgangspunt waren. Carina is geïnspireerd door Tom Andersen en Jaakko Seikkula en werkt met netwerkbijeenkomsten en open dialoog. Het meest voorkomende probleem dat ze in de kliniek tegenkomt als mensen willen afbouwen, is dat artsen er niet in mee wil gaan. Zij vinden dat mensen hierdoor zelf verantwoordelijkheid zijn. Daarbij hebben zij zeer beperkte kennis over tapering, en hoe daarmee moet worden omgegaan. Maar vele patiënten hebben steun nodig, omdat ze zich natuurlijk zorgen maken als ze ontwenningsverschijnselen krijgen. Ouders wordt vaak voorgehouden dat hun kinderen medicijnen nodig hebben om te herstellen. Carina zegt dat het daarom heel belangrijk is dat alle gezondheidswerkers kennis van zaken bezitten over dit onderwerp, aangezien we het blijkbaar niet aan de artsen kunnen overlaten. Informatie verstrekken aan álle betrokkenen is belangrijk.
Magnus Hald is psychiater en voormalig hoofd van de medicatievrije hulpdienst in Tromsø. Daar werken ze met netwerken, en niet in lineaire processen zoals een groot deel van de psychiatrie is georganiseerd. Magnus zegt dat het probleem is dat mensen denken dat de medicijnen werken, en dat ze ze voorschrijven omdat ze denken dat het goed is. Ze denken dat mensen slechter worden omdat ze stoppen met de medicijnen, en dat de “ziekte” dan terugkomt. Zij begrijpen niet hoe langdurig gebruik de hersenen negatief beïnvloedt en wat het probleem van ontwenningsverschijnselen is. Ook hier is kennis op dit gebied van groot belang.
Panelgesprekken met Robert Whitaker, Carina Håkansson en Magnus Hald zijn te beluisteren op Birgit inviterer.
De hoop van IIPDW, Mad in Noorwegen, maar ook Mad in the Netherlands, is dat meer mensen zullen leren over psychotrope middelen en de effecten ervan, zodat mensen met psychische problemen het best in staat zijn om goede keuzes voor zichzelf te maken (ook als dat wel medicatie is). Als gezondheidswerkers de mensen maar kunnen en willen ondersteunen die graag zonder psychofarmaca werken aan herstel.
***Gepubliceerd op Mad In Norway, 10 mei 2022. Vertaald door MitN.***
